Abschnitt 1

IV. De Festung Gr.


Kapitel 22


Wat de Kopernikus von de Kunst verstunn, un worüm ick mi mit em in 'ne düstere Käk scheiten süll. Wat en richtigen Nahtusch is, un worüm ick in Fru' Bütow'n ehr Emmer kik. Trostlose Insicht in dat Emmer un in minen Geldbüdel. De Kapteihn un ick leggen 'ne vollständige Hollänneri an.

Ick gung nu in mine Kasematt un fung bi den Transparenten an. Ick malte, dat dat man so stöwen ded, von't ein Licht in't anner – denn de Dag' wiren man kort –, ick sned mit en stumpes Dischmetz in de dickste Papp herüm, dat ick Quesen in beide Hän'n hadd, un tauletzt was't denn ok schön so wid farig, bet up de beiden Engels: »Franzos'«, frag ick, »meinst du, dat ick sei mit 'ne Posaun oder ahn 'ne Posaun maken sall?« – »Je«, seggt hei, »dat kümmt up de Backen an; willst du sei mit Plusterbacken malen, denn hüren sick Posaunen, för smallbackte möten äwer kein.« – De Sak hadd ehren Grund, un ick stah noch so in Bedenken, wat för mi lichter wir, mit smalle Backen oder mit Plusterbacken, dunn kümmt de Kapteihn herin. »Charles, hast du dir's überlegt?« – »Ne«, segg ick, »ick bün dor noch grad bi.« – »Na«, seggt hei, »willst du denn eine gründliche Milchkur anfangen oder nicht?« – »Ih, doran heww ick noch gor nich dacht!« segg ick, »ick judizier hir blot doräwer, ob hir en por Posaunenengel hübscher kleden würden oder en por gewöhnliche.« – De Kapteihn dacht jo wull nu wedder, ick wull äwer em minen Spektakel bedriwen, hei gung falsch ut de Dör un smet sei achter sick tau.

Den annern Dag bün ick denn wedder düchtig dor un mal mine Engels; de Franzos' kickt mi äwer de Schuller: »Weitst du wat?« seggt hei, »din Engel sünd so wid recht rund un nüdlich, äwer de Posaunen sünd tau kort!« – denn wi wiren äwer Posaunen einigworden. – »Dat seggst du woll«, segg ick ärgerlich, »wo sall't herkamen? För so'ne lange Musik heww ick keinen Rum.« – Indem kümmt de Kapteihn wedder rin un fröggt, as hei min Bild süht, worüm ick de beiden ollen lütten Gören mit en Postilljonstrumpet makt hadd? – »Dat is dat richtige Wurd«, seggt de Franzos'; »äwer an so'n Trumpet hüren sick noch Troddeln.« – »Makt mi den Kopp nich warm!« segg ick, »hei rokt mi so all von all dat Bedenken.« – »Dorüm kam ick ok nich«, seggt de Kapteihn, »ick wull di blot fragen, wo vel sall ick denn för di bestellen?« – » Wat bestellen?« frog ick. – »Melk«, seggt hei. – »Ei wat!« segg ick, »fohr mi hir nich mit so'ne Fragen in de Kunst rinne, frag' den Erzbischoff, de weit mit so'ne Saken Bescheid!« – »Mit di is ok nich tau reden«, seggt hei un geiht sin Weg'.

Nu hadden sei mi mit de Troddeln 'ne Flöh in't Uhr set't, un wenn ick ok recht gaud wüßt, dat för gewöhnlich de Engels ahn Troddeln afmalt warden, so geföll mi dat doch, denn up de Wis' hadd ick de schönste Gelegenheit, mit rechte bunte Kalüren en beten tau spillunken. – »Franzos'«, segg ick, »meinst du, ick sall mine meckelnbörgschen Landsfarben, blag, rod un gel, nemen?« – »Bewohr uns«, seggt hei, »du möst swart, rod, gold nemen, denn dorüm sitt wi jo. Un denn möst du de beiden lütten Knaben middwarts noch mit 'ne Scherf verseihn, denn so is't en beten tau schanierlich.« – Dorin hadd hei recht, äwer dat hei wull, ick süll de Scherf swart un witt up Preußsch malen, dorin hadd hei unrecht, denn dat hadd allmeindag' nich kledt – hir bröcht ick mine meckelnbörgsche Landsfarben an, denn preuß'sche Leutnants wull ick jo nich malen, un wil hinnenwarts noch Rum was, let ick de Enns lang hängen. – Nu stellte ick Lichter dor achter, un wil ick nu de beiden ollen lütten Jungs mit blage un witte Flüchten malt hadd, so wiren sei denn ok würklich so bunt as en por Pagelunen. – De Franzos' säd, sei wiren prächtig, un as wi nu beid' dorvör stahn un uns freuen, kümmt de Unglücksvagel von Kapteihn mit den Kopernikus heruppe un seggt: »Du, ich habe ihn gefragt.« – »Wen?« segg ick. – »Den Erzbischoff«, seggt hei. – »Na, wat seggt de tau de swart, rod, gollenen Troddeln un de Scherf?« – »Acht bis zehn Quart, meint er«, seggt hei un kickt min Wark gor nich an. – »Minentwegent!« segg ick, »minentwegent sösteihn!«, un ick arger mi, dat hei bi all sine Leiw' för dat weibliche Geslecht ok gor keinen Kunstsinn hett.

Dunn kümmt dat olle schulsche Krät von Kopernikus ranne un bekickt sick dat. – »Na?« frag ick. – »Ih ja«, seggt hei, »aber ein bißchen zu bunt; ich vermisse die Harmonie der Farben, und die Engel scheinen mir im Verhältnis zu klein.« Dat was mi denn doch tau stripig, en Kirl, de knapp dat Militörmat hadd, de säd von »zu klein«? – En Kirl, de gel un gräun in't Gesicht utsach, säd von »Harmonie der Farben«? – »Kopernikus«, segg ick, »du weitst, ick bün en Lamm – en wohres Lamm! – Äwer wenn en Lamm maudwillig up de Tehnen peddt ward, denn is't all mit dat Lamm! Ut di sprekt de gelgräune Afgunst, du kannst so'n Transparent nich malen, du kannst dat morgen nich uphängen; äwer ick kann dat!« Un dormit nem ick den Franzosen unner den Arm, gah mit em up un dal un segg: »Franzos', wat will'n wi uns äwer den Minschen argern?« – »Charles«, seggt de Kapteihn, »Charles! – Ich bitt dich, beruhige dich, es war wirklich nicht so bös gemeint!« un geiht ok mit mi up un dal, un de Kopernikus steiht dor, kickt dat Bild an un will mi antworten, äwer hei kann't nich – ne, hei kann't nich. – »Charles«, seggt de Kapteihn, »bleibt es im übrigen bei deinem letzten Wort?« – »Ja«, segg ick un rit mi von em los, »und wenn auch das noch durchgemacht werden soll, so wird es durchgemacht!« Dunn geiht de Kapteihn nah den Kopernikus, nimmt em bi den Arm un geiht mit em af, dreiht sick äwer in de Dör noch üm un seggt: »Charles, morgen nachmittag kriegst du Bescheid.« – »Schön!« segg ick, »schön!« un pust dorbi as 'ne Adder.

»Na, dit ward 'ne schöne Geschicht!« seggt de Franzos', as sei weg sünd, »du als Jenenser wardst up Stoß losgahn willen un hei als Hallenser up Hieb, un wo willt ji Waffen krigen?« – »Is mi ganz egal«, segg ick. – »Dat einzigst wir noch Pistolen, de kregen wi woll dörch den Füerwarksleutnant«, seggt hei. – »Is mi ganz egal!« segg ick. – »Je, up de Promenad' känt ji doch nich losgahn un hir in de Kasematt ok nich, dat ballert tau dull; de Mäglichkeit wir noch in de Käk; äwer denn müßten wi de Bedden gegen de Dör leggen, dat dat nich schallen deiht.« – »Is mi ganz egal«, segg ick, »äwer in de düstere Käk un denn up drei Schritt?« – »Is 'ne ganz gewöhnliche Förderung bi't Militör«, seggt hei, un hei müßte dat weiten, denn hei was jo Landwehrleutnant. – »Schön!« segg ick, »denn ward in'n Düstern losgahn.«

Ick legg mi nu tau Bedd, äwer dat ick vel slapen heww, kann ick nich seggen. – Pistolen, up drei Schritt, in'n Düstern? – Kinnerspill is dat ok nich! – Ick gah also mit mine Ihr tau Rat. – Beleidigen hadd hei mi wullt – wo kann hei süs von »Harmonie der Farben« reden? – Hadd hei in sinen Lewen all malt? – Wüßt hei, wat bi de Sak vermakt was? – Ick lagg de ganze Nacht un termaudbast mi, un as ick upstunn, was ick noch ebenso klauk, as ick tau Bedd gahn was. – Äwer min Transparent was farig, dat müßt henbröcht warden, de oll Herr General hadd't verlöwt, Fru Bütow'n müßt't dragen, Lewandowsky un ick gungen achter her, un wenn uns einer begegen ded, denn würd't ümmer upstellt as 'ne Dreihördel un Räubergeschicht bi Johrmarktstiden.

As ick weg gung, wull mi Don Juan un de Erzbischoff wedder utkleden, »zivilisieren«, säden sei; ick säd äwer, dornah wir mi hüt nich tau Maud', un gung mine Weg'. Äwer as ick so mit minen Herrn Lewandowsky'n un mine Fru Bütow'n de Alleh lang gah, dunn kümmt dor en wat strammen Togwind, fött mine Fru Bütow'n un minen Transparenten, un wenn Don Juan nich bi Gelegenheit tauspringt, denn sus't jo woll min Transparent mit mine Fru Bütow'n as en Draken dörch de Luft. – Don Juan törnt sei äwer all beid' noch glücklich un helpt uns dat Beist bet in de Husdör un flustert mi tau. »Charles, ick gah mit rin!« – »Minentwegen!« segg ick un segg tau Lewandowsky'n: »Dat hewwen Sei nu doch seihn, wo swer so'n Kretur tau regieren is, wenn de Herr nich mit rin kümmt, ick krig't allein gor nich fast.« – Lewandowsky kek noch rasch mal ut de Dör, ob de Luft rein wir un plinkte dunn Don Juannen tau: »Na, gahn S' man mit rin!«

Wi kemen denn nu ok dwaslings mit dat Ding rinne tau dragen, un Aurelia kamm uns entgegen: »Na?« – »Ja«, säd ick. Un Mutter kamm uns entgegen: »Na?« – »Ja«, säd ick, »farig is't.« – Un nu fung Aurelia mit Don Juannen an, Kumpelmenten tau maken, wil dat hei sick dormit beswert hadd, un Don Juan malte denn nu de mäglichsten Redensorten, un mi kreg Mutter in de Mak un lawte mine Fründlichkeit dörch dat Bredd, un wenn uns' gegensidig Glück pundwis taxiert würd, denn wir ich Don Juannen stark äwerlegen west, denn nich allein Mutter was dicker as Aurelia, ne! ok ehre Kumpelmenten wiren dicker.

Äwer argern ded ick mi nich slicht, denn ick hadd denn doch wahrhaftig de grötste Mäuh dorvon hatt, un nu fischte sick Don Juan dat säute Smolt von mine Arbeit af, un as Mutter röp: »Aurelia, setz die Fenster zu! Ich will Lichter holen, wir wollen's doch gleich probieren«, un nu rute lep, dunn stunn ick mit minen Transparenten in'n Arm in'n Düstern dor un hürte vör mi wat russeln un tusseln. Na, denk ick, dit's en schönen Besäuk! Du steihst hir mit 'ne Hand vull Quesen, un hei drückt jo woll nu 'ne lütte weike Hand?

Dieses Kapitel ist Teil des Buches Ut mine Festungstid